نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمانه نورانی آزاد ¹
• نادیا میرزابابازاده ²

¹ استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

² استادیار،گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

در اقتصاد ایران ارتقای رقابت وکنترل انحصار همراه با اجرای سیاست‌های تنظیم بازار توسط نهادهای پایش‌گر با تصویب اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی جنبه قانونی به خود گرفته است. در این مقاله تلاش گردید تا شدت قدرت بازاری در صنعت خودرو ایران طی سال‌های 1381 تا 1399 در دوره قبل و بعد از تنظیم بازار با استفاده از رویکرد مرز فاصله‌ای مورد ارزیابی قرار گیرد. یافته‌های پژوهش مؤید آن است که در دوره قبل از تنظیم بازار درجه قدرت بازاری به میزان 331/2 و شاخص لرنر درسطح 695/0 قرار دارد و سهم وارداتی خودرو و تمرکز تولیدکنندگان داخلی نقش چشمگیری درایجاد ناکارایی هزینه‌ای و تحقق ساختار انحصار چندجانبه سخت در این صنعت داشته‌اند. در حالیکه در دوره بعد از تنظیم بازار، سهم وارداتی خودرو و تمرکز تولیدکنندگان توانسته‌اند میزان ناکارایی هزینه‌ای و شدت انحصار را تا سطح 733/0 و 408/0 کاهش دهند. در حقیقت، نتایج تحقیق دلالت برآن دارد که هرچند نهاد پایش‌‌کننده با استفاده از ابزار سقف قیمتی و سیاست تنظیم بازار توانسته درجه قدرت بازاری در صنعت خودروسازی کاهش دهد اما با افزایش ظرفیت و مقیاس تولیدی هزینه‌ها به شدت افزایش یافته است و بهره‌برداری از صرفه‌های مقیاس و ظرفیت تولیدی در حد بهینه نبوده است.

کلیدواژه‌ها

• شدت قدرت بازاری
• سهم وارداتی
• تمرکز
• رفتار غیررقابتی
• تنظیم بازار

موضوعات

• اقتصاد