منحنی فیلیپس و رفتار مصرف ‏کننده برمبنای کالاهای گیفن و وبلن تحت تکانه‏ پایه پولی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 استاد بازنشسته، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استاد، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

10.22034/jepr.2025.142138.1174

چکیده

هدف این مقاله، بررسی رفتار مصرف‏کنندگان در زمینه کالاهای گیفن و وبلن در اثر تکانه پولی است. با استفاده از الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE) واکنش‌ متغیرهای کلان اقتصادی ایران براساس داده‌های فصلی طی دوره زمانی 1401-1380 تحلیل شد. نتایج این مطالعه نشان داد که با وارد شدن تکانه پایه پولی، تورم و تقاضا برای نیروی کار افزایش و نرخ بهره حقیقی کاهش یافته و سرمایه‏گذاری ابتدا در کوتاه مدت واکنش مثبت داشته اما در نهایت با کاهش مواجه شده است. با افزایش مخارج مصرفی خانوار، واردات کالاهای مصرفی، سرمایه‏ای و واسطه‏ای نیز افزایش یافته است. تکانه پایه پولی مصرف را بیشتر از تولید و سرمایه‏گذاری تحت تاثیر قرار داده لذا این تکانه اثر مثبت بر تورم و مصرف داشته که مبین وجود رفتار مصرف کننده براساس نقص کننده قانون تقاضا بوده، اما رفتاری عقلایی داشته است. در نتیجه می‏توان شناسایی کالاهای گیفن و وبلن براساس دهکهای درآمدی خانوارها، افزایش تولید به میزان نیاز جامعه، اجرای سیاست تثبیتی بخصوص برای کالاهای گیفن، کاهش میزان اثر پایه پولی با درآمدهای نفتی و همچنین سرمایه‏گذاری مناسب در تحقیق و توسعه را به سیاستگذاران پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

Azad, N., & Maghamasa, R. (1400). Presenting a Model of Factors Influencing the Creation of Giffen Goods on Consumer Behavio (Case Study: Food Consumers). The First International Conference on Advances in Management, Economics, and Accounting Sciences, https://civilica.com/doc/1464006. [In Persian]
Bagwell, L. S., & Bernheim, B. D. (1996). Veblen Effects in a Theory of Conspicuous Consumption. The American Economic Review, 86(3), 349–373. http://www.jstor.org/stable/2118201
Bahrami, J., & Ghoreyshi, N.. (2011). Analyzing The Monetary Policy In Iran Economy By Using A Dynamic Stochastic General Equilibrium Model. Economic Modelling, 5(13), 1-22. https://sanad.iau.ir/Journal/eco/Article/995398/FullText [In Persian]
Clark, M. P. B., & Laxton, M. D. (1997). Phillips curves, Phillips lines and the unemplyment costs of overheating. IMF Working Papers 1997, 017 (1997), accessed July 31, 2025, https://doi.org/10.5089/9781451843507.001
Conrad, C. (2023). Testing the Phillips Curve: Inflation or Unemployment? Evidence from a Behavioral Experiment. Applied Economics and Finance, 10(2), 18-22.  https://doi.org/10.11114/aef.v10i2.6091
Doi, J., Iwasa, K., & Shimomura, K. (2009). Giffen Behavior Independent of the Wealth Level. Economic Theory, 41(2), 247–267. http://www.jstor.org/stable/40283061
Eaton, B. C., & Eswaran, M. (2009). Well‐being and Affluence in the Presence of a Veblen Good. The Economic Journal, 119(539), 1088-1104. https://doi.org/10.1111/j.1468-0297.2009.02255.x
Estrella, A., & Fuhrer, J. C. (2003). Monetary policy shifts and the stability of monetary policy models. Review of Economics and Statistics, 85(1), 94-104. https://doi.org/10.1162/003465303762687730
Fakhrehosseini, S. F., Shahmoradi, A. & Ehsani, M. A. (2012). Sticky Prices, Wages and Monetary Policy in the Iranian Economy. The Economic Research (Sustainable Growth and Development), 12(1), 1-30. http://dorl.net/dor/20.1001.1.17356768.1391.12.1.2.7 [In Persian]
Faraji, Y. (1999). Microeconomic theory. Tehran: Danesh Andish Moaser Institute. [In Persian]
Franco, J. A. (2015). Principles of economethics from the Giffen demand. Technological and Economic Development of Economy, 21(4), 557-576.  https://doi.org/10.3846/20294913.2013.876686
Fujimoto, M. (2018). A geometrical approach to Giffen behavior: the Epstein and Spiegel utility function revisited. The Manchester School, 86(5), 681-694. https://doi.org/10.1111/manc.12198
Gali, J., & Monacelli, T. (2005). Monetary policy and exchange rate volatility in a small open economy. The Review of Economic Studies, 72(3), 707-734.
Gomis-Porqueras, P., Huangfu, S., & Sun, H. (2020). The role of search frictions in the long-run relationships between inflation, unemployment and capital. European Economic Review, 123, 103396. https://doi.org/10.1016/j.euroecorev.2020.103396
Gould, J. P., & Ferguson, C. E. (1980). Microeconomic theory th(5)., 80-89
Jafari Samimi, A., Tehranchian, A. M., Balounejad, Nouri. R. & Ebrahimi, E. (2016). Derivation of Phillips Curve Using an Open Economy Stochastic Dynamic General Equilibrium Model: Case Study Iran. The Economic Research (Sustainable Growth and Development),15(4), 193-216.  http://dorl.net/dor/20.1001.1.17356768.1394.15.4.1.3 [In Persian]
Jensen, R. T., & Miller, N. H. (2007). Giffen behavior: theory and evidence. KSG Research Paper No. RWP07-030.  http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.310863
Keshavarzi, A., Mahmoodi, S. & Horry, H.R. (2024). Investigating the economic and environmental effects of a pandemic and its policy responses: a Bayesian dynamic stochastic general equilibrium model. Environment, Development and Sustainability, 26, 29269–29292. https://doi.org/10.1007/s10668-023-03864-z
Kiyanpor, P., Amminifard, A., Zare, H., & Ebrahimi, M. (2019). A Hybrid New Keynesian Phillips Curve in framework a Dynamic Stochastic General Equilibrium Model. The Journal of Economic Studies and Policies, 6(1), 267-300. https://economic.mofidu.ac.ir/article_39006.html [In Persian]
Lubik, T. A., & Schorfheide, F. (2007). Do central banks respond to exchange rate movements? A structural investigation. Journal of Monetary Economics, 54(4), 1069-1087. https://doi.org/10.1016/j.jmoneco.2006.01.009
Marzban, H. & Nejati, M. (2009). Structural Breakdown In The Inflation Persistence And Philips Curve In Iran. The Journal of Economic Modelling, 2(8), 1-26.  https://sanad.iau.ir/Journal/eco/Article/995376 [In Persian]
Marzban, H., Dehghan, Z., Rostamzadeh, P., & Izadi, H. R. (2017). The welfare computation under different fiscal policies in an optimal monetary and fiscal policy model framework.  Economic Modelling, 10(4), 25-51. https://sanad.iau.ir/Journal/eco/Article/995431/FullText [In Persian]
Mehregan, N. & Daliri, H. (2013). Banks Respond to Monetary Policy Shocks Based on DSGE Model. Journal of Economic Research and Policies, 21(66), 39-68. http://qjerp.ir/article-1-725-fa.html [In Persian]
Moffatt, P. G., & Moffatt, H. K. (2014). Giffen Goods and their Reflexion Property. The Manchester School, 82(2), 129-142. https://doi.org/10.1111/manc.12003
Olayeni, O. R. (2009). A small open economy model for Nigeria: a BVAR-DSGE approach. Available at SSRN 1432802. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1432802
Omran, E. A. M., & Bilan, Y. (2021). The impact of inflation on the unemployment rate in Egypt: a VAR approach. In SHS Web of Conferences (Vol. 107, p. 06009). EDP Sciences. https://doi.org/10.1051/shsconf/202110706009
Saadat, R., Abounoori, E., & Reiskarami, F. (2023). Shocks in Iran's Business Cycle: Dynamic Stochastic General Equilibrium Models Approach. Journal of Economic Policies and Research, 2(2), 139-174. https://doi.org/10.22034/jepr.2024.140259.1065 . [In Persian]
Sfandyari, M. Dahmardeh, N. & Kavand, H. (2014). Dual Labor Market in a Dynamic Stochastic General Equilibrium Model of Iran. The Economic Research (Sustainable Growth and Development), 14(1), 217-238. [In Persian] http://dorl.net/dor/20.1001.1.17356768.1393.14.1.8.7
Taghipour, A., & Manzoor, D. (2016). Analysis of Monetary and Budgetary Shocks implications in the Iranian Economy Using a DSGE Model. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 51(4), 977-1001. https://doi.org/10.22059/jte.2016.59465 [In Persian]
Tavakolian, H. (2012). A new Keynesian Phillips curve in a DSGE model for Iran. Journal of Economic Research (Tahghighat-E-Eghtesadi), 47(3), 1-22. https://doi.org/10.22059/jte.2012.29251. [In Persian]
URL: http://ecor.modares.ac.ir/article-18-10347-fa.html. [In Persian]
URL: http://ecor.modares.ac.ir/article-18-6736-fa.html
URL: http://qjerp.ir/article-1-725-fa.html. [In Persian]
Williams, W. D. (1989). The Giffen effect: A control theory resolution of an economic paradox. In Advances in Psychology, 62, 531-547. North-Holland.
Wysocki, I., & Block, W. E. (2018). The Giffen good–a praxeological approach. Wrocław Economic Review, 24(2), 9-22. https://doi.org/10.19195/2084-4093.24.2.1

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 16 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1404
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار