تاثیر رانت نفتی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران (رویکرد الگوی تصحیح خطای برداری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری توسعه اقتصادی، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار علوم اقتصادی، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

3 استادیار علوم اقتصادی، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

4 دانشجوی دکتری اقتصاد بین‌الملل، گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

https://doi.org/10.34785/J025.2023.001

چکیده

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به عنصر اصلی در پیوند دادن اقتصاد داخلی کشورها به اقتصاد جهانی تبدیل شده است. موضوع جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای کشورهای صادرکننده نفت با سایر کشورها متفاوت است. کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی، اغلب از سیستم حاکمیتی رانتیر با اتکا به عواید منابع نفتی مدیریت شده و موجب بروز نااطمینانی و بی-ثباتی در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی می‌شود. لذا، اغلب این کشورها از حاکمیت نهادی مشکوک و از عملکرد ضعیف متغیرهای کلان اقتصادی برخوردار بوده که مانع ورود سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود. از این‌رو، هدف این پژوهش بررسی تاثیر رانت نفتی بر جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران طی بازه زمانی 1985-2018 با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که متغیر رانت نفتی اثری منفی بر جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دارد، در حالی‌که متغیرهای شاخص کیفیت نهادی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و باز بودن تجاری اثری مثبت در جذب FDI دارند. بر اساس نتایج تحقیق جهت جذب هرچه بیشتر سرمایه‌گذاران مستقیم خارجی، کوچک نمودن اندازه‌ی دولت‌های رانتیر و کاهش شدید وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی پیشنهاد می‌گردد، درآمدهای حاصل از منابع نفتی به صندوق ذخیره ارزی سرریز گردد همچنین افزایش مشوق‌ها و معافیت‌های مالیاتی علی‌الخصوص در بخش صنعت توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار